Süryanilere tarih şoku

Ortaöğretim 10. sınıf Tarih kitabında Süryaniler için, ''Osmanlı'ya ayaklandılar'', ''Refah için Batı'nın çıkarlarına alet oldular'' gibi bilgiler yer alıyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın ortaöğretim 10. sınıflar için hazırladığı Tarih dersi kitapları, Süryanileri üzdü.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan Süryani öğrencilerin de okuduğu kitap, Süryanileri ‘ülkeye ihanet etmiş’ gibi gösteriyor. 

Radikal gazetesinin haberine göre, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu’nun 2009 yılında ders kitabı olarak okutulmasına izin verdiği ortaöğretim 10. Sınıf Tarih kitabında Süryanilere yönelik yanlış bilgiler yer alıyor. Vicdan Cazgır, İlhan Genç, Mehmet Çelik, Celal Genç ve Şenol Türedi’nin yazdığı, editörlüğünü ise Doç. Dr. Osman Köse’nin yaptığı kitabın 65. ve 66. sayfalarında ‘Osmanlı Devleti’nde Süryanilerin Durumu’ başlıklı bilgilere itiraz eden Süryaniler, “Bu bilgiler eksik, yanlış ve bize karşı düşmanlığı körüklüyor” görüşünü savunuyor. 

Düşmanlık nedeni
Süryanilerin kitaba yönelik ilk tepkisi, ‘tarihlerinin yanlış anlatıldığı’na yönelik. Ayrıca Süryanilerin Ermeni Kilisesi’ne bağlanmasıyla ilgili bilginin de eksik olduğu kaydediliyor. Kitapta 1. Dünya Savaşı sürecinde özellikle Rusların ve Avrupalı devletlerin kışkırtmasıyla Süryanilerin ayaklandığı, başarılı olamayınca büyük çoğunluğunun Anadolu’dan ayrıldığı ifade edilerek şöyle deniliyor: 

“Lozan Antlaşması’na göre Süryaniler Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sayıldılar. ...Süryani göçü ekonomik nedenlerle son yıllarda artmıştır. Özellikle yurtdışına göç eden Süryaniler Batı’nın ekonomik refahı içinde yaşamak için o devletlerin siyasi ve dini çıkarlarına alet olmaktadırlar. 1915’te sözde Süryani soykırımı yapıldığı söylenmektedir. Süryaniler 1. Dünya Savaşı’nda Rusları destekleyerek taraf olmuşlardır. Süryanilerle mücadele savaş şartları içinde gerçekleşmiştir. Dolayısıyla soykırım söz konusu değildir. Süryaniler hiçbir sorunla karşılaşmadan dini ve sosyal faaliyetlerini gerçekleştirmişlerdir.” 

Süryani yazar Markus Ürek’in kitaba itirazı ise şöyle:
“Süryanilerin tarihi, Süryanilere danışılarak yazılmalıdır. Süryaniler, orada gösterildiği gibi kötü bir topluluk değil aksine bütünlük içerisinde yaşamaya çalışan bir halk olmuştur. Genç ya da çocuk yaştaki insanlara tarihi bu şekilde öğretmektense daha objektif yazılması doğru olurdu. Bir ders kitabı, vatandaşlığı bütünleştirecek şekilde olmalı. Bu kitaptaki metin ülkedeki insanların Süryanilere daha farklı bakmasına neden olacak şekilde kaleme alınmış.”

Ürek, kitapta yazıldığı gibi bir Süryani ayaklanmasının da yaşanmadığını kaydederek, “Doğu Süryanileri, Kürt aşiretlerinin kendi üzerlerine gelmesi nedeniyle kendilerini korudu” dedi. 

Ntvmsnbc